Executive Order 26: Tagapuksa ng Bisyong Nakamamatay

Minsan mo na bang naitanong sa sarili mo o sa ibang tao kung bakit may nagyoyosi, bakit sila nagyoyosi o gumagamit ng sigarilyo? Ano nga ba talagang meron ito at ito’y kinakaadikan ng nakakarami? Kung kaya’t base sa isang resulta galing sa Global Adult Tobacco Survey o GATS, dalawampu’t-walong porsiyento o 17.3 milyong mga Pilipino, edad labin lima at pataas ay naninigarilyo. Ngunit sa bagong batas na naipatupad ngayon, ano ang magiging epekto nito sa humigit labing pitong milyong katao? May pagbabago kayang makakamit sa pagsasabatas ng ika-dalawampu’t-anim na utos ng nakatataas o ang Nationwide Smoking Ban?

Si mamang drayber may nakapaskin naman na "No Smoking" sign sa likuran niya hayon buga parin ng buga. 

Larawan mula sa walangpixels.blogspot

http://walalangpixels.blogspot.com/2012/05/smoking-jeepney-driver.html

              Noong ika-16 ng Mayo sa taong ito ay pinirmahan ng Pangulong Rodrigo Duterte ang Philippine Executive Order 26 na tumatawag sa Clean Air Act noong 1999 at ang Tobacco Regulation Act of 2003 na magpataw ng pambansang pagbabawal na manigarilyo sa mga pampublikong lugar sa Pilipinas. Ang pagbabawal na ito ay ginawang pang-nasyonal sapagkat ang ordinansang ito ay naipatupad na sa siyudad ng Davao noong 2002. Dahil sa pagpapatupad na ito, nagbigay ito ng positibo at negatibong epekto sa iba’t-ibang klase ng tao sa bansa. Para sa mga gumagamit ng sigarilyo, sila ay nababahala at nagagalit sa pagkat para raw silang nanakawan ng pagkakataon upang sumaya sapamamaraan ng paninigarilyo.  Nababahala rin sila sapagkat may mga pagkakataong nakakaligtaan nila na may pagbabawal na pala at sila ay naninigarilyo sa daan o sa mga pampublikong lugar. Para naman sa mga mamamayan na hindi gumagamit at palaging nabibiktima ng second hand smoking, sila ay nagagalak sapagkat ang batas na ito ay makapagbibigay sa lahat ng mas magandang hangin na lalanghapin. Mababawasan na rin ang pagkakasakit sa baga, sapagkat base sa mga pag-aaral ay mas malalaang sakit sa baga ang mga nakakalanghap ng usok mula sa sigarilyo kaysa sa mga direktang naninigarilyo. Dahil dito, magkakaroon na ng pagbaba ng porsiyento ng mga kaso ng namamatay sa kadahilanang paninigarilyo.

              Isa ring itong magandang pagbabago para sa mga kabataang nalulong at malululong pa lamang sa isang bisyong nakamamatay. Mapipigilan pa sila at mahihinto pa nila kung gugustuhin talaga nilang magbago at ‘di nais makapagmulta o makulong dahil sa paninigarilyo. Sa batas ding ito, naway magabayan at mapagsabihan na ang mga kabataan ng kani-kanilang mga magulang sa mga posibleng mangyari sa kanila, hindi lamang ang makulong kung hindi pati na ang mga masasamang sakit na maaari nilang makuha dahil dito. Pati narin ang mga epekto kapag patuloy silang malululong sa ganitong bisyo at kanilang madadala hanggang sa pagtanda nila na magiging sanhi ng maagang pagkamatay. Naway makapagpamulat ang batas na ito sa lahat ng kabataan na walang masamang naidudulot ang paninigarilyo sa buhay nila at sa buhay ng mga taong nasa paligid nila sapagkat hindi lamang sila ang naaapektuhan kapag sila ay gumagamit nito.

              Ang mga matatanda naman ay kailangang magbagong buhay narin. May mga gumagamit kasi na kahit alam na nilang may sakit sila o magkakasakit sila dahil dito ay tuloy pa rin sila sa paninigarilyo na nagiging dahilan upang sila’y magsisi sa huli. Kapag napagtanto na nila na ang bisyong nasimulan nila ay kailangan na nilang tapusin, makikita ito ng mga kabataang nasa paligid nila at maaari pang makapaghikayat na itigil narin ang pagbibisyo. Naway sa batas ding ito ay maisip nila na kailangan pa nilang makasama ng matagal ang kanilang pamilya’t kailangan nilang maging malakas upang mangyari ito kaya kailangang burahin na nila sa kanilang buhay ang paninigarilyo.

              Ang paninigarilyo ay kailanma’y walang magandang naidulot sa tao at kapaligiran. Maliban sa nakamamatay ito para sa mga tao, nasisira rin ang ozone layer na nagiging sanhi ng sobran init ng panahon na nararanasan ng ating bansa. Naway ang batas naito ay malagay sa mga kokote ng bawat mamamayang Pilipino: na ang paninigarilyo ay dapat mahinto hindi lamang para sa kaligtasan ng bansa ngayon kung hindi pati na sa mga susunod pang henerasyon. Hindi  nais ng kanino man ang magkaroon ng isang bansang hanging nilalanghap ay usok mula sa sigarilyo.

-Khayla Marie Gil Carreon

ACT Knights, basketball champs

          ACT Knights basketball teams, both boys and girls, won the championship game during the district meet last September 16, 2017.

          The boys team played against Monterey School with the score 34-70. On the other hand, the girls played and won against Jaclupan National High School. 

          The boys were overwhelmed by their success. Josh Limbitco, one of the players, said that winning really felt good since the Montery School team was teasing them at first and because of that they became more determined to beat their opponent.

          Meanwhile, the girls were so happy and surprised with the result of their first off-school competition. "We were so proud since we brought honor to the school." Chelsea Enriquez, one of the players, said in an interview. 

          Ms. Floramae Arain, Athletics Club Moderator, said that their trainings had all paid off. "They really never mind going home late so long as they can train. That's how determined they are to compete."

          Indeed any sport competition or any competition per se without training would never give good results.

- Frederick Lim & Tasha Quiachon

Photos by Triziah Jo Bondoc

Selma, Barniego proclaimed Nutri-Chef champs

Barniego (checkered red apron) during her turn to cook.

Photo by Jeanille B. Cogtas

          G10-Perseverance representatives, Trisha Selma and Leela        Barniego won the 2017 Nutri-chef

cook-ff at the campus quadrangle last July 28 in culmination of the Nutrition Month.

          The ladies couldn't believe they've won since according to Barniego, she's joined the said competition since seventh grade but never won; while Selma on the other hand was a first timer.

          They confessed that they really didn't focus on winning' "We simply focused more on the dish we planned to cook and gave our hundred percent effort on it. We also maintained our communication so as not to spoil the process."

          The competition has strengthened the Selma and Barniego's determination and trust to comrades in order to achieve their goals. "Without determination and trust, the flow of the game will be a different one.", Selma added.

                 This is a yearly competition where in each section in the Junior High School gets to show off their culinary skills to commemorate the Nutrition Month.

- Gianne Garcia & Emmy Julve

Credits to Adrian Rosos for the interview

Aquino wins 3 medals for Milo Olympics

Aquino during his swimming competition for Batang PinoyRegionals at Dumaguete City

 last November 13, 2017.

Photo by Nerie Macalinao Estreba

          Psalm Deniel Aquino won 3 medals during the Milo Olympics swimming competition which was held last August 24-26, 2017 at Abellana Sports Complex.

          Aquino brought home 2 silver medals and 1 bronze for Asian College of Technology. He confessed that he couldn't have done all these competitions without his mother. "I can't race or compete without her. She gives me strength and most of all she supports me all the way.", he said.

          He has been training ever since with his two coaches: Jovan Delica, Cycling Coach; and  Andoy Remolino, Swimming and Running Coach. Both coaches agree that Aquino's swim times are improving and that he is physically and mentally ready to take on outstanding opponents here in the Philippines.

          It's already been five years since Aquino started his swimming career and according to him, he chose this kind of sport because it reduces injury risks.

          He has been through a lot of competitions every year. He's joined triathlons which includes running and cycling. He has had more than 3 medals if you're keeping score. And he has more medals to to bring home. 

           He only has one message though: " For aspiring swimmers and newbies out there, never give up; Train every single day; Always be humble and pray to God."      

- Tiffany Sta. Cruz     

Garcia, Usop kampiyon sa kantahan

          Itinanghal na kampeyon sina Alyasa Usop at Gianne Garcia ng G8-Integrity sa patimpalak sa pag-awit na ginanap sa Pagtitipon bilang kataluktukang pagdiriwang ng Buwang ng Wika noong Agosto 25,2017.

Sina Usop at Garcia sa kanilang "repeat performance" sa Pardo Parish para sa "ACT Night at Pardo" noong ika-17 ng Setyembre 2017.

Larawan ni Mark Jemzelle Cogtas

          Kinanta nila ang Bok-love nina Therese Villarante at Kurt Fick sa patimpalak na iyon pagkatapos nilang malampasan ang preliminaries kung saan nakalaban nila ang mga mang-aawit mula sa iba't-ibang seksyon.

          Hindi nila inakala na manalo sa kompetisyon.  "Unexpected kaayo kay feel namo mas nindot pa ang uban performances kaysa amo."(Hindi namain inaasahan kasi papang mas maganda pa yong sa iba.), wika nila.

          Ayon naman sa mga estudyanteng naroon sa gabing iyon, karapat-dapat sina Usop at Garcia na maging kampiyon sila ang natatanging mga kalahok na nakitaan ng magandang kemistry maliban sa maganda nilang pag-awit.

          Bago dumating ang araw ng Pagtitipon, ang dalawa ay makikitang nag-eensayo ng kanilang kanta at kung paano kumilos sa entablado kaya ng dumating an ang araw ng kompetisyon, natural at malinis ang kanilang kilos ayon kay Bb. Floramae Arain, Class Adviser.

          Naganap ang pagdiriwang sa quadrangle ng Asian College of Technology kung saan ang mga estudyante ng Junior High School  ay nagsama-sama upang ipagdiwang ang Buwan ng Wika.

- Chrisha Tadios

Credits kina Kelsey Araniego & Vinzent Lariosa

sa pagkalap ng impormasyon

Ricardo, Mayol crowned Mr. and Ms. Healthy 2017

Ricardo and Mayol as Mr. & Ms. Healthy 2017
during the awarding ceremony.

             Dominic Ricardo and Thessalonica Mayol, respectively from Grade 10-Fortitude and Grade 9-Justice, were crowned Mr and Ms Healthy during the Nutrition Month culminating activity last July 28,2017.

             Both weren't expecting to win and were shocked at the results. Ricardo said he did not expect to win because the other contestants were really hardworking.

             Ricardo wasn't looking forward to win. He also thought of this as a fun competition.

             Mayol, on the other hand, was anxious and expected Ayumi Nakatsuka from Grade 10-Perseverance to win.

             "There should be no one who is unhealthy.", Ricardo said. "Limit your body to eat the right food in order to reach a healthy lifestyle", he added.

Yunting & Dacua as
Second
Runner-up

               Mayol on the other hand left a very simple message, "Be happy; eat healthy."

Caramol & Ulila as
First Runner-up

             

            Other winners of the competition were Andrei Ulila and Abigail Caramol, both from Grade 8-Unity as first runner-up; Zether Yunting and Lourdes Dacua, respectively from Grade 9-Justice and Grade 8-Integrity as second runner-up.

- Jude Francis Tadios

Credits to Jehramae Trangia for the interview
Photos by Jeanille Cogtas